DKK: huiskamer voor Oekraïners (update oktober)

Wat ooit het gasthuis van Doetinchem was, is nu de huiskamer voor mensen die Oekraïne moesten ontvluchten. De Driekoningenkapel, de vroegere Lutherse kerk aan de Gasthuissteeg, is bijna dagelijks in gebruik als centrum voor ontmoeting en activiteiten.

Diana Tamliani coördineert de activiteiten. Ze vertelt: “De mensen durven hier hun gevoelens te laten zien. Verdriet en vreugde – ze delen hier alles. Vorige week was hier een vrouw in zak en as: ze kon haar man in Oekraïne niet bereiken. Ze werd hier opgevangen en kreeg steun. Het contact is later tot stand gekomen. Volgende week is een jongedame jarig, ze wordt vijf en het is haar eerste verjaardag zonder vriendjes. Dit pakken we ook op en maken er met z‘n allen een feestje van, onze vrijwilligers en Oekraïners. Vanochtend liep een mevrouw naar binnen, ze was al een tijdje niet geweest. Ze kwam met gebak om haar vreugde te delen, ze heeft goed werk gevonden en is daar dankbaar voor.”

Laborijn houdt hier intakegesprekken om aspirant werknemers te koppelen aan een werkgever. Daar hoort ook nazorg bij: past dit werk goed bij hem of haar? Als ze eenmaal aan de slag zijn, vragen we een tijdje later na of het werk oké is. De Stichting Moms (moeders) koppelt Oekraïners aan Nederlandse buddy’s. Op zaterdag houden een Oekraïense kinder- en een volwassenenpsycholoog er spreekuur. Elke dinsdag is in de kapel Oekraïense muziekles. “Muziek helpt trauma’s te verwerken”, vertelt Diana. “Er lopen hier pubermeiden rond die best gesloten zijn. Bij het maken van muziek zie je dat ze gaan bloeien. Een Nederlandse vrouw speelt op vrijdag met een Oekraïense quatre mains op de piano.”

“Het Graafschap college organiseert taallessen voor de leergierige Oekraïners, dit met ondersteuning van de vrijwilligers. Het is zo mooi om te zie hoe iedereen een bijdrage wil leveren. Zo komt er iedere maandag een oudere meneer koffie maken en wordt elke donderdag het toilet grondig gepoetst. De vrijwilligers willen overal inzetbaar zijn, niet alleen voor de leuke karweitjes.“ (BvdH)

Update september 2022:
Activiteiten in kapel gaan gewoon door

De meeste Oekraïense activiteiten in de Driekoningenkapel zijn deze zomer gewoon doorgegaan: de muzieklessen, de yoga, de vrouwengespreksgroepen en de dagelijkse inloop voor een praatje. De taallessen hebben door vakanties drie weken stilgelegen, maar het werk van de vrijwillige taalmaatjes ging gewoon door. Voor de yogales, de meditaties en de psychische ondersteuning mogen de Oekraïners op de zaterdagen en de zondagen gebruikmaken van een zorgboerderij.

Yulia Kalitseva heeft een groot deel van de zomer de leiding gehad over de activiteiten. Wie even met haar spreekt, merkt dat zij voor veel Oekraïners in Doetinchem en omgeving een vraagbaak is. Bijna onophoudelijk gaat de telefoon of piept de app van iemand die wat wil weten over kinderopvang, winkels of dokters.

Yulia treedt ook geregeld op als tolk. Zoals deze woensdagochtend in het Weerdje, waar Anne-Marie Stellwag, projectleider Oekraïne van Laborijn, spreekuur houdt en zich meteen al aan het begin een jonge Oekraïner aandient. Hij is nog maar zeven dagen in Nederland en meldt zich aan voor een baan. Yulia tolkt erbij en Anne-Marie belt een bedrijf. Met een kwartier is het duidelijk: de volgende dag kan hij voor proef bij het bedrijf meedraaien.

Als het maar even kan, gaan de in Doetinchem en omgeving wonende Oekraïners aan het werk, vertelt Anne-Marie Stellwag. “Uit eigen beweging melden ze zich aan. Ze zijn goed gemotiveerd. De meesten komen terecht in het productiewerk of in een magazijn. De Oekraïners reizen vaak samen naar het werk en hebben op de werkvloer steun aan elkaar.”

Als predikanten lopen Wijke Greydanus en Henk Makkinga zo nu en dan de Driekoningenkapel in om een luisterend oor te bieden. Soms zijn de dingen die mensen hebben meegemaakt heftig. Er vloeien weleens tranen. “Wat we te horen krijgen, is dat ze het fijn vinden dat ze hier veilig zijn, dat de kerk deze plek biedt om samen te komen, vragen en verhalen met elkaar te delen, elkaar te ontmoeten”, vertelt dominee Henk Makkinga.

Henk Makkinga: “Wie de Driekoningenkapel binnenstapt, zal zien dat er altijd Oekraïners rondlopen om een kop koffie of thee te drinken en met vragen over allerlei praktische zaken over hun verblijf in Doetinchem. Nog steeds komen er mensen uit Oekraïne aan die hier veiligheid zoeken. Afgelopen weken kwamen ze vooral uit het oosten van Oekraïne, vaak uit de omgeving van Cherson waar hevig gevochten wordt, en die een moeilijke tocht achter de rug hebben. Velen van hen hebben inmiddels in het Weerdje een plek gevonden om te verblijven.

Als je zo eens binnenloopt in de Driekoningenkapel zie je ook vrijwilligers, o.a. van de kerk, die hen helpen bij het leren van het Nederlands. Er wordt wat geoefend en uitgelegd! Zo wordt er ook overlegd over het uitgeven van een boek, dat nog vertaald moet worden in het Oekraïens, om kinderen te helpen de Nederlandse taal te leren. Er zijn dagen ook dat Laborijn aanwezig is voor de Oekraïners die werk zoeken.

En als je “goedemorgen” in het Oekraïens zegt “dobroho ranku”, dan zie je gezichten stralen en merk je dat ze zich welkom weten. Tatjiana zorgt altijd voor een lekkere kop koffie of thee, vaak met iets lekkers erbij. Kinderen genieten van de spelletjes die ze kunnen spelen in de Driekoningenkapel.
Kortom een fijne en veilige plaats. Mooi dat we dat als kerk kunnen bieden.” (BvdH)

Update oktober 2022
“Dat talent tot ontplooiing kan komen, versterkt gevoel voor eigenwaarde”

De Driekoningenkapel doet onverminderd dienst als thuishaven voor veel Oekraïners die in Doetinchem en directe omgeving verblijven. “Een veilige plek voor hen, ook om uit te huilen van de ellende die ze hebben meegemaakt of die hun familie ondervindt”, vertelt Caroline Buse van de Doetinchemse Uitdaging en het Platform Ondersteuning Nieuwe Doetinchemmers (POND, zie kader). “Hier gaan we op de problemen in. Er zijn drie Oekraïense psychologen, die regelmatig spreekuur houden en makkelijk benaderbaar zijn doordat zij de taal spreken. De mensen staan vaak met één been in hun thuisland en met het andere been hier in Nederland.”

In de kapel wordt ook veel gelachen en samen gegeten. Het aantal activiteiten neemt toe, mede dankzij initiatieven die de Oekraïners zelf nemen. Yoga, muziek- en taallessen zijn er al sinds april; ze gaan dit najaar volop door. In deze groep zit veel talent. Dat dat tot ontplooiing kan komen, versterkt hun gevoel voor eigenwaarde. Wij faciliteren eigenlijk. Maar ook de Doetinchemmers regelen activiteiten. Cliënten van de Stadskamer hebben alle kinderen een persoonlijk tasje gegeven, bij Buuls mogen ze koken, bij Jan Klaassen gratis spelen en binnenkort is er voor jongeren een filmmiddag, met Oekraïense ondertiteling.”

Mooi is dat Doetinchemse ondernemers zich niet onbetuigd laten. Caroline Buse vertelt: “Onlangs werd een online speelgoedwinkel opgeheven. Alle nog aanwezige speelgoed kwam naar de kapel. De kindjes die in de kapel kwamen mochten iets uitkiezen en meenemen naar hun tijdelijke nieuwe huis, stralende gezichtjes als resultaat! En zo nog veel meer: kinderboeken, trainingspakken, koekjes, een computer, laptops …”

De dagelijkse leiding, waarvan vooral Diana Tamliani het gezicht is – het POND en de Doetinchemse Uitdaging blijven op de achtergrond als hoofdorganisator – fungeert behalve als een veilige haven als vraagbaak voor de Oekraïners die er zijn en nog steeds aankomen. De vragen variëren enorm: over de IND-sticker in het paspoort, tand- en huisartsenhulp, een BSN-nummer, werk en kleding, taal, formulieren en nog veel meer. Op diverse andere plekken in Doetinchem is hulp aangeboden om daar te koken en samen te eten in de natuur. Daar wordt gretig gebruik van gemaakt om hun eigen eten te bereiden.

Via het POND kon het inloopspreekuur van Laborijn in de kapel gefaciliteerd worden. En dankzij Anne-Marie Stellwag, het vaste gezicht van Laborijn, zijn al veel Oekraïners aan het werk in de Achterhoek. Elke ondernemer of uitzendbureau kan zich bij Laborijn melden met vacatures, Anne-Marie maakt de match.

Hoewel Caroline Buse de hand er niet voor omdraait om spullen bij bedrijven te regelen, noemt ze artikelen waaraan momenteel in de kapel behoefte is: kinderfietsen en ict-materiaal (laptops, beeldschermen en printers). Op de facebookpagina van de Doetinchemse Uitdaging staat steeds een actueel lijstje van wat nodig is.

Caroline is blij met de steun voor de Oekraïners in Doetinchem. Ze werpt de vraag op wat gedaan wordt voor de nieuwe asielzoekers op het terrein naast het politiebureau. “Ook daar zijn mensen met talenten.” (BvdH)